Biuro Informacji Kredytowej: co to jest scoring i alerty BIK

Biuro Informacji Kredytowej, czyli popularny BIK to instytucja utworzona w 1997 roku z inicjatywy Związku Banków Polskich.

Wbrew obiegowej opinii, BIK nie jest tylko i wyłącznie bazą danych służącą bankom lub instytucjom pożyczkowym do oceny wiarygodności kredytowej potencjalnych klientów.

Założenia leżące u podstaw decyzji o powołaniu do istnienia Biura Informacji Kredytowej były od samego początku o wiele bardziej ambitne: BIK miał być instytucją, która będzie w znaczący sposób wpływać na płynność oraz bezpieczeństwo wymiany informacji pomiędzy podmiotami gospodarczymi.

Mówiąc innymi słowy, BIK w swoich założeniach miał stanowić instytucję regulującą określone procesy rynkowe, w tym zwłaszcza te związane z usługami kredytowymi i pożyczkowymi.

Oczywiście, z czasem model działalności Biura Informacji Kredytowej ewoluował, wykształcając coraz to nowe funkcje.

Można jednak z dużą dozą pewności twierdzić, że kształt, w jakim BIK funkcjonuje obecnie, jest wierną realizacją podstawowych założeń, obecnych już w momencie stworzenia tej instytucji.

Czym jest Biuro Informacji Kredytowej?

Podstawowej odpowiedzi na powyższe pytanie udziela nam już samo rozwinięcie skrótu BIK. Nazwa Biuro Informacji Kredytowej nie wzięła się bowiem z niczego.

Co to jest BIK?

BIK jest przede wszystkim instytucją gromadzącą informacje kredytowe, przy czym definicja ta wymaga istotnego poszerzenia oraz doprecyzowania. Przede wszystkim, sam wyraz “informacja” w odniesieniu do modelu działalności Biura Informacji Kredytowej ma dość szerokie znaczenie: BIK gromadzi i udostępnia nie tylko proste informacje o charakterze podstawowym, lecz również dane o bardziej złożonej strukturze, jak np. ocena scoringowa BIK-u, o której będzie mowa w dalszej części tekstu.

Ponadto, charakter gromadzonych przez BIK informacji jest także w sporej mierze uzależniony od celów istnienia tej instytucji.

Jak wspominano, BIK w swoich założeniach miał pełnić nie tylko funkcję czysto informacyjną, lecz także regulatywną.

Stąd też spektrum danych gromadzonych przez ten podmiot jest szerokie i obejmuje nie tylko same informacje kredytowe, lecz także chociażby inne rodzaje danych, przydatnych na przykład konsumentom (do tej kwestii odnosi się sposób działania alertów BIK-u).

Tym niemniej, można powiedzieć, że w swoich podstawowych zarysach BIK jest przede wszystkim bazą informacji, która ma zadanie ułatwiać określonym podmiotom życia gospodarczego (banki, SKOKI, instytucje pożyczkowe) proces weryfikacji zdolności kredytowej klienta.

Korzystanie z informacji dostępnych w bazach BIK-u jest standardem w przypadku banków. Szacuje się ponadto, że z Biurem Informacji Kredytowych współpracuje także ponad 90% działających obecnie na polskim rynku instytucji pożyczkowych.

Jakie dane gromadzi BIK?

W Biurze Informacji Kredytowej, podobnie jak w bazie KRD, znajdują się zarówno pozytywne, jak i negatywne informacje kredytowe na nasz temat.

Oznacza to, że każda pożyczka, kredyt w banku lub zakup ratalny pozostawiają swój ślad w bazie BIK, oczywiście pod warunkiem, że dana instytucja współpracuje z Biurem Informacji Kredytowych.

Istnieją bowiem instytucje finansowe, w których znajdziemy pożyczki pozabankowe bez BIK, czyli bez sprawdzania tej bazy (przynajmniej w teorii).

W bazie BIK znajdują się więc następujące rodzaje danych:

1. Dane osobowe
2. Informacje na temat aktywnych lub wygasłych zobowiązań wobec instytucji pożyczkowych, banków oraz SKOK-ÓW, w tym takie dane, jak rodzaj zobowiązania, data jego powstania, okres spłaty, waluta zobowiązania, informacje na temat terminowego lub nieterminowego charakteru spłat
3. Informacje na temat istniejącego obecnie zadłużenia, wliczając w to karty kredytowe oraz limity odnawialne
4. Informacje na temat rachunków kredytowych w bankach oraz Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowych

To jednak jeszcze nie wszystko. Powyższe dane istnieją w systemie BIK-u w sposób permanentny, tzn. są dostępne przez dłuższy okres. Oprócz tego rodzaju danych, BIK gromadzi jednak również informacje np. na temat ilości składanych przez nas zapytań kredytowych.

Dlaczego jest to istotne z perspektywy klienta?

Liczba złożonych przez nas zapytań kredytowych jest widoczna dla banku lub instytucji pożyczkowej, u której staramy się o kredyt/pożyczkę. W przypadku dużej liczby zapytań kredytowych złożonych w krótkim czasie, musimy liczyć się z tym, że fakt ten zostanie oceniony jako negatywnie wpływający na naszą wiarygodność kredytową, zwłaszcza jeśli zapytania kończyły się uzyskaniem decyzji odmownej.

Scoring Biura Informacji Kredytowej

Kolejna z ważnych informacji na temat BIK-u to fakt, że instytucja ta nie tylko gromadzi “suche” dane na temat konsumentów, ale także dokonuje ich oceny poprzez system scoringu.

Scoring BIK-u to kompleksowa ocena wiarygodności finansowej, która jest brana pod uwagę (zwłaszcza przez banki) w procesie oceny naszej zdolności kredytowej.

Jakie czynniki wpływają na naszą ocenę w BIK-u? Należy tutaj dokonać podziału na dwie kategorie faktorów: faktory pozytywne oraz faktory negatywne.

Czynniki negatywnie wpływające na naszą ocenę scoringową w BIK to przede wszystkim:

1. Opóźnienia w spłacie zobowiązań
2. Wysoka liczba aktywnych zobowiązań kredytowych/pożyczkowych
3. Zbyt wysoka liczba zapytań kredytowych złożonych w krótkim przedziale czasowym
4. Wysokie obciążenie posiadanych kart kredytowych(całkowite wykorzystanie istniejących limitów lub wykorzystanie ich w niemal 100%)

Do czynników, które podwyższają nasz scoring w BIK-u zaliczamy natomiast:

1. Terminową spłatę obecnych oraz dawnych zobowiązań
2. Posiadanie niewielkiej ilości aktywnych zobowiązań kredytowych/pożyczkowych
3. Niewielkie obciążenie posiadanych kart kredytowych
4. Liczba zobowiązań, które w przeszłości spłaciliśmy w sposób terminowy

Jeśli chodzi o granice poszczególnych kategorii punktowych, to przedstawiają się one w sposób następujący:

0 – 49 punktów – słaba zdolność kredytowa
50 – 65 punktów – średnia zdolność
66 – 79 punktów – dobry wynik
80 – 100 punktów – bardzo dobre rokowania

Oczywiście, im wyższa jest kategoria, do której przypisuje nas BIK, tym lepiej dla nas. Klienci “pięciogwiazdkowi” co do zasady nie powinni mieć żadnych problemów z uzyskaniem np. kredytu konsumpcyjnego w banku (należy jednak pamiętać, że ocena scoringowa BIK jest tylko jedną zmienną, którą bank bierze pod uwagę w procesie oceny naszej zdolności kredytowej).

Natomiast w przypadku, gdy punktacja sytuuje nas w kategorii słabej lub średniej to musimy liczyć się z problemami nawet w przypadku uzyskania np. karty kredytowej w banku (oczywiście, nie jest to żadna żelazna reguła).

Warto wiedzieć, że:

Każdy konsument na początku posiada równo 0 punktów. Stąd też mylne jest przeświadczenie, że całkowicie “czysta” historia kredytowa zawsze będzie stanowić nasz atut. W rzeczywistości bywa na odwrót: brak spłaconych w terminie zobowiązań oznacza 0 punktów w ocenie BIK, co dla wielu banków może stanowić przeszkodę w decyzji o udzieleniu nam nam kredytu lub przyznaniu limitu odnawialnego.

Ocenę scoringową w Biurze Informacji Kredytowej możemy poznać zamawiając raport BIK (jest to jedna z usług dostępnych po zarejestrowaniu się na witrynie internetowej BIK-u).

Ocena scoringowa w BIK, a ocena zdolności kredytowej

Jak już wspominano, banki zawsze biorą pod uwagę punktację BIK-u w procesie oceny zdolności kredytowej.

Bynajmniej nie oznacza to jednak, że scoring BIK jest jedynym kryterium albo też, że jest kryterium kluczowym. Wiele będzie tutaj zależeć zarówno od polityki prowadzonej przez konkretny bank w zakresie sposobu oceny zdolności kredytowej, jak też od naszego indywidualnego profilu.

W określonych przypadkach, niska ocena może zostać “zrównoważona” na przykład przez fakt, że osiągamy wysokie miesięczne dochody.

Warto również pamiętać, że ocenę punktową możemy poprawiać poprzez terminową spłatę zobowiązań. Ten ostatni punkt wymaga jednak pewnego doprecyzowania.

W internecie często można spotkać porady nt.”podnoszenia oceny scoringowej w BIK”. Metodą miałoby być tutaj na przykład zaciąganie oraz spłacanie darmowych pożyczek pozabankowych. W rzeczywistości, nie jest to rozwiązanie godne polecenia.

Dlaczego?

Oprócz samej oceny w Biurze Informacji Kredytowej, banki analizują również historię naszych zobowiązań. Zbyt duża liczba pożyczek w firmach pozabankowych może oznaczać dla banku, że należymy do kategorii klientów obdarzonych dyspozycją do ryzykownego zadłużania się, co w oczywisty sposób negatywnie wpływa na ocenę naszego profilu przez bank.

Co natomiast z instytucjami pożyczkowymi?

Tutaj warto zaznaczyć, że nie wszystkie podmioty tego rodzaju współpracują z BIK-iem. Co więcej, zasadniczo polityka w zakresie oceny zdolności kredytowej jest w wydaniu instytucji pożyczkowych znacznie bardziej elastyczna, niż ma to miejsce w przypadku banków.

Oznacza to, że bardzo często nawet bardzo niska ocena scoringowa w BIK, nie przeszkodzi nam w zaciągnięciu pożyczki w instytucji pozabankowej.

Alerty BIK

Biuro Informacji Kredytowej ma w swojej ofercie również pakiet alertów, których zasadniczym zadaniem jest zwiększenie naszego bezpieczeństwa finansowego.

W ofercie BIK-u znajdziemy alerty, poprzez które będziemy otrzymywać następujące zawiadomienia:

1. Zawiadomienie o kierowanych do BIK albo BIG Infomonitor zapytaniach o nasze dane. Alert ten jest pożyteczny przede wszystkim jako forma ochrony przed posługiwaniem się naszymi danymi osobowymi przez osoby trzecie.
2. Zawiadomienie o zaległości w spłacie. Ten alert będzie informował nas o każdej wpływającej do BIK-u informacji na temat opóźnienia w spłacie posiadanych przez nas zobowiązań. Jest to rozwiązanie pożyteczne zwłaszcza dla osób, które posiadają wiele różnych zobowiązań i chcą uniknąć konsekwencji związanych z zapomnieniem o terminowej spłacie np. raty kredytu.
3. Zawiadomienie o zmianie. Ten alert działa w sposób dosyć podobny do poprzedniego, z tym, że zawiadomienie będzie przychodzić do nas w momencie całkowitej spłaty posiadanego zobowiązania lub też terminowej spłacie np. raty posiadanego kredytu.

Samo wykupienie alertów BIK będzie kosztować 24 zł rocznie.

Możemy również wykupić alerty BIK w pakiecie z innymi usługami, a mianowicie: